10-07-2024
In april organiseerde het Groene Hart Ziekenhuis Gouda een oefening voor zijn crisisteam. GHOR Hollands Midden ondersteunde door deel te nemen aan de oefenleiding en tegenspel te bieden. Bij de oefening is het Landelijk Crisis Managementsysteem Geneeskundige Zorg ingezet.
Zorgorganisaties zijn ook bij een ramp of crisis zelf verantwoordelijk voor het leveren van goede zorg. Als GHOR zien wij het als onze taak om de zorgcontinuïteit in de regio te borgen en te versterken. Daarom helpen we zorgorganisaties om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op incidenten. Door zorgorganisaties te adviseren over crisisplannen en te oefenen met hun crisisteams. Oefenen is een mooie manier om te leren en processen te verbeteren. Zodat als het echt misgaat, iedereen weet hoe te handelen.
Evacuatie
Het oefenscenario kwam via het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ): het regent al enige dagen extreem, er woedt een noordwesterstorm en het is springtij. In Gouda is veel overlast door een hoge waterstand. In de (social) media is veel aandacht voor de wateroverlast, er dreigt een dijkdoorbraak en er begint onrust te ontstaan onder bewoners. Het crisisteam van het GHZ krijgt de opdracht een plan van aanpak te maken voor evacuatie van het ziekenhuis: hoeveel tijd is nodig om een evacuatie voor te breiden en uit te voeren en wat zijn de knelpunten en restrisico’s?
Rollen
Sanne Kruijs en Elmar de Waard namen vanuit GHOR Hollands Midden deel aan de oefening. Beiden zijn relatiebeheerder en hebben daarnaast een nevenfunctie als crisisfunctionaris. Sanne is tijdens crises Algemeen Commandant Geneeskundige Zorg (ACGZ). Deze rol vervulde ze ook tijdens deze oefening. Daarnaast was ze lid van de oefenstaf die de oefening in goede banen leidde. Elmar vervult tijdens crises de functie van Hoofd Informatie Geneeskundige Zorg (HIN-Gz), zo ook bij deze oefening. Alleen het GHZ en de GHOR namen deel aan deze oefening. Daarom boden Sanne en Elmar ook tegenspel: zij (en ook een aantal GHZ-medewerkers) namen rollen op van partijen die normaal gesproken betrokken zijn bij een dergelijk incident. Denk aan huisartsen(posten), andere ziekenhuizen, ambulancedienst, brandweer, politie, waterschap en veiligheidsregio.
LCMS-Gz
Als HIN-Gz maakte Elmar een incident aan in het Landelijk Crisis Managementsysteem Geneeskundige Zorg (LCMS-Gz) en alarmeerde hij de informatiecoördinator (ICO) van het GHZ-crisisteam. Het LCMS-Gz is een besloten applicatie. Partijen die betrokken zijn bij een incident zetten hierin informatie die van invloed kan zijn op de geneeskundige hulpverlening. Elmar vulde LCMS-Gz met informatie vanuit de zorg- en veiligheidspartners. Ed van der Ham, clustermanager Acuut bij het GHZ, vulde als ICO het LCMS-Gz met informatie vanuit het GHZ. Ed: “Dat ging goed. Ik heb minder dan een jaar geleden een ICO-training gevolgd bij GHOR Hollands Midden en begin dit jaar heb ik LCMS-Gz gebruikt bij een echt incident, namelijk een geplande stroomonderbreking. Ik weet nu wel hoe het systeem werkt.”
Sneller en beter
Elmar vatte regelmatig alle informatie in LCMS-Gz samen tot een ’gedeeld geneeskundig beeld’. Dat eenduidige en actuele beeld bracht Sanne als ACGZ weer in bij het Crisis Beleidsteam (CBT), onderdeel van het crisisteam van het GHZ. Het CBT neemt tijdens een incident de belangrijke besluiten. Naast ICO was Ed tijdens de oefening ook voorzitter van het CBT: “De informatie uit LCMS-Gz neem je weer mee in de besluitvorming. Het draagt bij aan snellere en betere beslissingen, want je weet meer waar je aan toe bent.”
Wijde wereld
“De procedure om eigen data in LCMS-Gz te zetten en om daaruit informatie van andere betrokken partijen op te halen werkt prima”, vervolgt Ed. “Het is heel logisch om één systeem te hebben waarin je regionaal informatie deelt. Voorheen belden of mailden we elkaar. Toen voelde het alsof we bij een incident meer op onszelf waren aangewezen. LCMS-Gz biedt meteen een blik de wijde wereld in.”
Geleerde lessen
De oefening verliep over het algemeen goed. Natuurlijk zijn er altijd wel verbeterpunten. Zo bleek de dubbelrol van ICO en voorzitter CBT niet ideaal. Ed: “Het is eigenlijk te druk en te veel om te combineren. We hebben daarom nu besloten dat managers van dienst de ICO-rol gaan vervullen.” Het crisisteam van het GHZ bereidt zich met opleiden, trainen en dus oefenen voor op rampen en crisis. De oefening duurde drieënhalf uur en is door twee verschillende groepen uitgevoerd. Daardoor kregen in totaal zo’n dertig crisisfunctionarissen van het GHZ de kans hun kennis en vaardigheden in de praktijk te oefenen. Ed: “We oefenen ook om expertise op te doen zodat je bij een echt incident niet in de paniek schiet. Oefenen doet bijna niet onder voor een echte crisis. Iedereen speelt het ‘spel’ heel serieus mee.”
Ook oefenen?
Wil je bij jouw zorgorganisatie ook oefenen met je crisisteam? GHOR Hollands Midden kan oefenen ondersteunen met:
- Het helder krijgen van de oefendoelen.
- Het maken van een oefenscenario.
- Contact leggen met bijvoorbeeld de brandweer om mee te oefenen.
- Oefenleiding, waarneming of tegenspel.
Meer weten? Neem contact op met onze relatiebeheerders Sanne Kruijs, Elmar de Waard of Edwin Brooshooft via zorgcontinuiteit@ghorhm.nl.